جنگ نرم به عنوان یک اقدام تعمدی و تدبیر شده تمامی قلمروهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را در بر ‌می‌گیرد. هدف اصلی کارگزاران جنگ نرم تأثیر نهادن بر باورها، نگرش‌ها، ارزش‌‌‌ها و انگیزش مخاطبان است. آماج جنگ نرم به مردم کشورها محدود نمی‌شود، بلکه دولتمردان و نخبگان را نیز هدف و آماج قرار می‌‌‌دهد. کارگزاران جنگ نرم در پی آن هستند که در بلند‌مدت منش و رفتار مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهند. پیش‌درآمد جنگ نرم سیاسی، ناکارآمد‌سازی الگوی سیاسی موجود، تهاجم فرهنگی و دگرگونی در هویت فرهنگی است. براین اساس، می‌توان جنگ نرم را مجموعه اقداماتی خصومت‌آمیز، تعمدی و برنامه‌ریزی شده تعریف کرد که موجب دگرگونی در هویت فرهنگی، ارزش‌ها و نگرش‌‌‌های پایه و بنیادین و القای ناکارآمدی الگوی سیاسی مورد قبول مردم در یک نظام سیاسی می‌‌‌شود. این جنگ همه عرصه‌‌‌های اجتماعی یک نظام سیاسی را می‌‌‌تواند تحت تأثیر قرار دهد.

نویسنده: حميدرضا حاتمي، اسماعیل خان‌احمدی

چکیده
ابعاد رواني و جسمي وجود انسان ضرورت كاربرد دو قدرت شمشير و فكر ـ اقدام مستقيم نظامي و عمليات رواني ـ را در جنگ‌ها براي كسب پيروزي بر دشمن مطرح ساخته است. عملیات رواني به مثابه اقدامي در جهت تأثير بر ذهن و عواطف آدمي براي ايجاد تغيير در رفتار او پا به پاي رزم نظامي بلكه مقدم بر آن با حوزة نظامي گسترده و حوزة مكاني فراگير و همه‌جانبه صورت مي‌گيرد. طبق آيات و روايات عملیات رواني در دو جبهه حق و باطل ابتدا از سوي دشمنان پيامبران الهي و ائمه معصومين(ع) در ابعاد گوناگون و متنوع طرح‌ريزي و اجرا شد، اما با آغاز رسالت پيامبر اكرم(ص) به ويژه در دوران حكومتشان در مكه و در پوشش تهاجمي همه‌جانبه و گسترده (به‌ كارگيري همه تاكتيك‌ها) براي نفي دعوت پيامبر اسلام(ص) و خاموش كردن نداي حق‌طلبي و عدالت‌خواهي او به كار گرفته شد كه قرآن از آن با عناويني چون كيد و مكر و ... نام مي‌برد. در این دوران به دلیل نوظهور بودن اسلام و شور و هیجان مسلمین، عملیات روانی دشمنان کاربرد مورد انتظار آنان را نداشت، لیکن با رحلت پیامبر اکرم(ص) منافقین، کفار و مشرکین با توجه به تجربه‌ای که از این شیوة جنگ داشتند به صورت گسترده علیه جبهه حق استفاده کردند. یکی از مقاطعی که این جنگ توسط جبهه کفر به صورت وسيع، پيچيده و با ظرافت به كارگيري شد و تأثیر چشمگیری در جبهه حق داشت دوران امامت و خلافت امام حسن مجتبی(ع) بود. اين حادثه تلخ، جهان اسلام را از دو بُعد وضعيت روحي رواني امت اسلام در آن دوران و روحيات معاويه به عنوان طراح و مجري اين جنگ مورد بررسی قرار مي‌دهد. گفتنی است نوشتار حاضر که نتیجه یک طرح پژوهشی است، ماهیتی توصیفی- تحلیلی داشته و داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از تارنماهای اینترنتی گردآوري شده است.
واژگان کلیدی: امام حسن(ع)، جهان اسلام، جبهه كفر، عملیات رواني، تاكتيك‌ها.

نویسنده: رضا موسوی

چکیده
انتخابات در هر کشوری آزمون بزرگ مشروعیت نظام حاکم به‌شمار می‌رود؛ از این رو حضور مردم و میزان آرای ریخته شده به صندوق‌ها، صرف‌نظر از اینکه چه فرد یا گروهی، انتخاب شوند، بر بالندگی و پویایی فضای سیاسی جامعه می‌افزاید و توانایی حکومت در پذیرش و هضم جریان‌های سیاسی مختلف را می‌رساند که مؤید اقتدار آن است. از سوی دیگر، مشارکت مردم در انتخابات موضوع مطالعه علوم مختلف همچون علوم سیاسی، روان‌شناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی قرار دارد. هرچند برآیند کلی این مطالعات در چند دهه اخیر به نتایج و آرای کم و بیش متفاوت منتهی شده و ارائه صورت‌بندی منسجم از این پدیده اجتماعی را دشوار ساخته است؛ لیکن دیدگاه‌ها و نظریه‌های عرضه شده در هر یک از حوزه‌های مطالعاتی می‌تواند رهنمونی در پدیدارشناسی آن به‌شمار آید.  با توجه به اینکه به یمن استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران، هر سال با برگزاری انتخابات مختلف در سراسر کشور مواجه می‌باشیم، مطالعه علمی و نظام‌مند این پدیده برای تحلیل رفتار انتخاباتی شرکت‌کنندگان در آن و شناسایی نقاط قوت و ضعف برنامه‌ریزی انتخاباتی ضروری به‌نظر می‌رسد. این مقاله تلاش دارد با بررسی و مطالعه دیدگاه‌‌های یادشده به این مهم یاری رساند.
واژگان کلیدی: انتخابات، مشارکت مردمی، رفتار انتخاباتی، مشروعیت سیاسی.

نویسنده: فرج‌الله اردیزی

چکیده
حمله امریکا به عراق و برکناری صدام بسیاری از سیاستمداران منطقه و کارشناسان دانشگاهی را متوجه نفوذ ایران در عراق کرد. این نفوذ نگرانی امریکا و هم‌پیمانان عرب آن را به دنبال داشت. این مقاله استدلال می‌کند که این نگرانی ناشی از قدرت سخت ایران نیست، بلکه آنچه باعث نگرانی حاکمان این کشورها شده، قدرت نرم ایران است. این مقاله با بهره‌گیری از تفسیر الکساندر ووینگ از قدرت نرم، نفوذ ایران در عراق را نتیجه جاذبه آرمان‌های انقلاب اسلامی بین شیعیان عراق و حمایت آن از مبارزات شیعیان طی سی سال گذشته می‌داند. 
واژگان کلیدی: ایران، عراق، قدرت نرم، زیبایی، محبت.

نویسنده: عباس محمدی

چکیده
سازمان مجاهدین خلق(منافقین) یکی از سیاه‌نامه‌ترین گروه‌هایی است که در طی بیش از نیم‌قرن اخیر در تاریخ سیاسی ایران به منصه ظهور رسید. به‌تحقیق نمی‌توان هیچ گروه، حزب یا حرکت سیاسی را یافت که تا این حد حیات سیاسی خود را در اعوجاج، سردرگمی، تزلزل مبانی اندیشه و اعتقاد، تغییر ماهوی رفتار و اهداف سیاسی و هنجارشکنی عرف سیاسی سپری کرده باشد. در مطالعة نقطه پیدایش و سیر ظهور این سازمان آنچه بیش از هر مسئلة دیگر مهم به‌نظر می‌رسد ابتنای اعتقادات بنیادی آن بر شالوده‌ای از تفکرات مارکسیستی است. این مبنای نادرست که در تحلیل مفاهیم مذهبی سازمان از قرآن و متون دینی نیز به آن استناد می‌جستند سرمنشأ انحراف منافقین گشت. در واقع، دوری منافقین از روحانیت اصیل که آبشخور حقیقی اسلام ناب است و در آن زمان در شخصیت امام خمینی(ره) تبلور یافته بود و رجوع به منابعی نامتقن، سرنوشت سیاه آنان را رقم زد. این مقاله در نظر دارد با تمرکز بر این انحراف عقیدتی و تحلیل اندیشه‌های ناسفتة سازمان با استناد به مکتوبات و اظهارات اعضای همراه یا گسسته از آن، به ریشه‌یابی و تحلیل رفتار سیاسی متناقض و نامتعارف منافقین از بدو پیدایش تا مقطع پایانی جنگ تحمیلی بپردازد. 
واژگان کلیدی: سازمان مجاهدین خلق(منافقین)، مارکسیسم، تفکر التقاطی.

نویسنده: جواد جمالي

چکيده
انقلاب‌ها به‌مثابه عمل سياسي- اجتماعي و نشئت گرفته از آرمان‌ها و باورهاي جوامع انساني، ارزش‌ها و هنجارهايي را توليد و منتشر مي‌کنند که اغلب عليه وضع موجود است و به سرعت، مخالفت صاحبان قدرت و منفعت را بر‌مي‌انگيزاند. از اين رو گرچه انقلاب‌ها در چارچوب يک جغرافياي خاص بروز مي‌کنند اما به منظور مصونيت در برابر مخالفان و به سبب فراسرزميني بودن آرمان‌هاي بشري، به صدور و اشاعة دستاورهاي خود اقدام مي‌کنند. مقالة حاضر که درصدد بررسي تأثير و نقش‌آفريني مؤلفه‌هاي قدرت نرم انقلاب اسلامي بر انقلاب‌هاي مردمي عربي است، تأکيد مي‌کند که جذابيت ارزشي و انساني بودن اين مؤلفه‌ها و ارائه الگوي موفق سياست و قدرت معنوي- الهي مبتني بر آن، در جمهوري اسلامي ايران، موجب شده است، هرچند با تأخير، آرمان‌ها، اهداف، شعارها و الگوي رفتاري مردم ايران در انقلاب اسلامي 1357 که بر سياست معنوي و انقلاب نرم (اعتراض مسالمت‌آميز و عدم خشونت) مبتني مي‌باشد، سرمشق مسلمانان عرب قرار گيرد. در متن حاضر، پس از ارائه مؤلفه‌هاي قدرت نرم انقلاب اسلامي ايران، نحوة نمود و بروز آن در انقلا‌ب‌هاي عربي و تأثير بلندمدت آن در جهان اسلام مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
واژگان کليدي: قدرت نرم، انقلاب اسلامي، انقلاب‌هاي عربي، انقلاب نرم.

نویسنده: حجت‌اله مرادی

چکیده

بررسي تاريخچه عمليات رواني نشان مي‌دهد كه پس از جنگ دوم جهاني درباره ماهيت، كاربرد و نقش آنچه امروزه ما آن را عمليات رواني مي‌ناميم، نوعي اتفاق نظر به دست آمد. از آن پس فهم مشترك صاحب‌نظران از عمليات رواني، دربرگيرنده دستكاري عقايد از طريق به كارگيري يك يا چند رسانه ارتباطي شد، به عبارتي دقيق‌تر، عمليات رواني به عنوان اقدامات سياسي، نظامي، اقتصادي و ايدئولوژيك كه براي ايجاد احساسات، نگرش‌ها يا رفتارهاي مطلوب در گروه‌هاي دوست، دشمن، بي‌طرف و مخالف به منظور تأمين مقاصد ملي، طراحي و اجرا مي‌شود، تعريف شد. این مقاله با توجه به سیر تکامل عملیات روانی به نقش نوین آن در دوره معاصر می‌پردازد و با بیان فعالیت‌ها و کارکردهای آن، نگرش‌ها و رویکردهای بحث را بر محور افکار عمومی متمرکز می‌کند. همچنین مقاله ضمن ارائه روش‌ها و ویژگی‌های تحلیل افکار مخاطب، معیارهای کارآمدی عملیات روانی را به‌دست ‌می‌دهد.
واژگان کلیدی: عملیات روانی، افکار عمومی، تحلیل مخاطب، معیارهای کارآمدی.

نویسنده: مهسا ماه‌پیشانیان

چکیده
با جهانی شدن اطلاعات، گسترش پیشرفت‌های فناوری و اهمیت یافتن جنبه نرم‌افزاری قدرت و جنگ در جهان امروز نقش اتاق‌های فکر  در امریکا برای تدوین سیاست‌های عمومی این کشور به منظور برخورد سخت و نرم با جمهوری اسلامی ایران افزایش یافته است. این مؤسسات فکری با به‌كارگيري كارشناسان، مقامات پیشین و کنونی دولت و نیز صاحب‌نظران مسائل مختلف از ابتدا تاکنون با اتخاذ چهار رویکرد کلان سازش (ترغیب ایران به همکاری)، جنگ (نابودی ایران)، تغییر از درون (براندازی نظام جمهوری اسلامی) و بازدارندگی (تحدید ایران) با هدف تغییر رژیم جمهوری اسلامی ایران وارد عرصه سیاست‌گذاری درباره کشورمان شده‌اند. در مقالة حاضر ضمن معرفی مختصر مهم‌ترین اتاق‌های فکری امریکا، راه‌کارهای آنها برای برخورد با جمهوری اسلامی ایران بررسی می‌شود.
کلمات کلیدی: اتاق‌های فکری، رویکرد سازش، رویکرد جنگ، رویکرد تغییر از درون، رویکرد تحدید ایران.

نویسنده: دکتر برزو فرهی‌بوزنجانی، دکتر قاسم حسنی، مجید غفوری

چکیده
دشمنان انقلاب اسلامی در راستای براندازی، جبهه متحد جنگ نرم علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را به راه انداخته‌اند. این مقاله به بررسی ابعاد و پیامدهای جنگ نرم از دیدگاه مدیران و اعضای هیئت علمی یکی از دانشگاه‌های نظامی می‌پردازد. آگاهی از پیامدهای جنگ نرم می‌تواند مسئولین و برنامه‌ریزان کشور را در بصیرت‌بخشی منابع انسانی یاری رساند. این تحقیق در صدد پیگیری و یافتن پاسخی برای این مهم است. جامعه آماری، همة مدیران و اعضای هیئت علمی می‌باشند. در تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. عمده‌ترین نتایج از دیدگاه جامعه مدیران و اعضای هیئت علمی دانشگاهی درباره ابعاد و پیامدهای جنگ نرم دشمن علیه انقلاب اسلامی ایران، عبارت است از: ضربه زدن به ولایت فقیه، ایجاد بی‌ثباتی سیاسی، ایجاد شکاف میان ساختارهای سیاسی و ارکان نظام، به چالش کشیدن تمامیت نظام، هجمه به ارزش‌ها و اصول بنیادین نظام اسلامی، بسترسازی برای تشدید فشارهای بیگانگان، فرسایش نیروهای مدافع نظام، ایجاد گسست میان نیروهای نظامی و امنیتی، تضعیف روحیه پایداری و مقاومت ملی در سرمایه انسانی، بزرگ‌نمایی معضلات و آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی کشور و تجری عناصر ضدانقلاب.
واژه‌گان کلیدی: جنگ نرم، ابعاد جنگ نرم، پیامدهای جنگ نرم، سرمایه انسانی.

نویسنده: دكتر رابرت بي. سيالديني  
ناشر: هارپر کالینز
سال انتشار: 2006
تعداد صفحات: 336 صفحه
معرفی: حجت اله مرادی